Ukrayna Haber Bülteni 2.06.2024
- Rusya’nın Harkiv’e düzenlediği hava saldırıları
23 Mayıs’ta Rusya, Harkiv’e füze saldırısı düzenleyerek Avrupa’nın en büyük matbaalarından biri olan ve neredeyse tüm Ukrayna yayınevlerinin kitaplarını basan Faktor-Druk’u vurdu. Saldırıda 7 kişi hayatını kaybetti, 21 kişi yaralandı. Yangın sonucu 50 binden fazla kitap kül oldu.
Faktor-Druk’un Başkanı Sergiy Polituçıy, Harkiv’deki matbaanın bir kısmının kaybedilmesinin ardından Ukrayna okullarının ders kitabı sıkıntısıyla karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu. Bu durumun ülkedeki yayıncılık pazarını %40 oranında küçültebileceğini belirtti.
Polituçıy, çoğu matbaa işletmesinin Harkiv’de bulunduğunu, bu nedenle füze saldırısının bu sektör için gerçek bir felaket olduğunu vurguladı. Saldırıların kültür ve eğitime karşı kasıtlı olarak yapıldığını düşündüğünü söyledi.
Matbaaya yapılan saldırının zararı tüm Ukrayna yayınevlerinin çalışmalarını etkileyebilir. Ülkenin matbaa işletmelerinin kapasitesi önemli ölçüde azaldı, bu da yayıncılık sektöründe ve hatta eğitim sürecinde ciddi zorluklara yol açabilir.
24 Mayıs’ta BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Elizabeth Trossell, Rusya’nın 10 Mayıs’ta Harkiv bölgesine düzenlediği saldırı sonucunda en az 35 Ukraynalı sivilin öldüğünü ve 137 kişinin de yaralandığını açıkladı.
25 Mayıs’ta Rusya, Harkiv’deki “Epicentr” alışveriş merkezine güdümlü hava bombalarıyla saldırdı. 27 Mayıs akşamı itibarıyla kurtarma ekipleri en az 16 kişinin öldüğünü ve 49 kişinin yaralandığını doğruladı. Saldırıdan ofis alanları etkilendi, ayrıca idari binalar, süpermarket, mağazalar, konutlar, postane, araçlar ve diğer sivil yapılar da hasar gördü.
HRMMU’nun BM internet sitesinde yayınlanan basın açıklamasına göre, Ukrayna’daki BM İnsan Hakları Izleme Misyonu (HRMMU), Harkiv bölgesi ve Harkiv şehrine yönelik Rus saldırıları sonucunda en az 45 sivilin öldüğünü ve 189 kişinin de yaralandığını doğruladı. HRMMU verileri, 26 Mayıs Pazar itibarıyla sunulmuştur.
Kremlin’in asıl amacı, terörle Ukraynalıları korkutmaktır. Harkiv’deki sivil halkı bombalayarak düşman, mümkün olduğunca fazla Harkiv sakininin şehirden ayrılmasını sağlamaya çalışıyor. Bu, onların planına göre, Ukrayna’daki durumu istikrarsızlaştırmalı, panik havası ve umutsuzluk yaratmalıdır.
- İsviçre’deki Barış Zirvesi’ne Hazırlık
Ukrayna ve İsviçre hükümetleri, 15-16 Haziran 2024 tarihlerinde İsviçre’nin Burgenstock kentinde ülke liderleri düzeyinde Ortak Küresel Barış Zirvesi düzenlemek için birlikte hazırlık yapmaktadır. Mayıs 2024’te İsviçre Dışişleri Bakanlığı, 160’tan fazla ülkenin liderini Zirve’ye katılmaya davet etti. Daha önce Başkanlık Ofisi, Rusya’nın ilk Barış Zirvesi’ne katılımının söz konusu olmadığını, ancak temsilcilerinin ikinci Zirve’ye katılma ihtimalinin bulunduğunu belirtti.
Zirvenin amacı, Ukrayna Barış Formülü hükümlerine dayanarak Rusya-Ukrayna savaşının barışçıl çözümünü bulmaktır.
Şu anda kapsamlı hazırlıklar devam etmekte olup, Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, 28 Mayıs’ta Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenski ile telefon görüşmesi yaparak Ukrayna’daki son gelişmeleri ve Küresel Barış Zirvesi hazırlıklarını konuştu. Michel, BM Şartı ve uluslararası hukukun temel ilkelerini koruyan bir çerçevenin oluşturulması için geniş çaplı küresel katılımın büyük önem taşıdığını belirtti.
15 Mayıs itibarıyla davet edilen 160 delegasyondan 90’ı Küresel Barış Zirvesi’ne katılacaklarını doğruladı. İsviçre Dışişleri Bakanlığı İletişim Dairesi Başkanı Nicolas Bideau, “Henüz açıklama yapmayanları ikna etmek için diplomatik düzeyde yoğun bir şekilde hazırlık yapıyoruz” dedi.
Başta Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel olmak üzere Almanya Başbakanı Olaf Scholz, İtalya Başbakanı George Meloni, Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron katılım niyetlerini teyit ettiler. İsviçre Dışişleri Bakanlığı, gelen yanıt sayısından memnun olduğunu, ancak daha da yüksek bir sayı beklediğini açıkladı. Bideau, “Katılımcılar arasında büyük AB ülkeleri var, ancak Küresel Güney’den de mümkün olduğunca çok sayıda ülke olmasını istiyoruz. Çünkü Ukrayna’da barışa ilişkin tüm olasılıklar ve yansımalar hakkında açık bir müzakere istiyoruz. Dolayısıyla Kuzey-Güney sayısının ve temsilinin olmasını hedefliyoruz” dedi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodımır Zelenski, ABD Başkanı Joe Biden’ı Barış Zirvesi’ne şahsen katılmaya çağırdı. Bu çağrıyı Belçika Başbakanı Alexander De Croo ile ortak basın toplantısında dile getirdi. Zelenski, “Biden’ın Barış Zirvesi’nde olması ve diğer liderlerin ABD’nin tepkisini görmesi gerektiğini düşünüyorum. Onun yokluğu, Putin’in ayakta alkışlaması anlamına gelir” dedi. Devlet Başkanı ayrıca, Çin ve Brezilya’nın katılımıyla ilgili yanıt beklediklerini de kaydetti.
AB, önümüzdeki ay İsviçre’de yapılacak Barış Zirvesi’nden, sonbaharda Suudi Arabistan’da Rusya’nın da katılımıyla gerçekleşebilecek olası bir toplantıya geçiş yapma olasılığının önemli olduğunu düşünüyor.
Bununla birlikte Ukrayna Devlet Başkanı, Putin’in Barış Zirvesi’ni engellemeye ve paralel bir platform oluşturmaya çalıştığını da vurguladı. Zelenski, “Putin Zirve’den korkuyor, onu engellemeye ve paralel bir platform oluşturmaya çalışıyor. Bu yüzden bazı liderler henüz görüşlerini belirtmedi. Rusya yanlıları bugün savaşı destekliyor. Gelişmelerin sadece iki senaryosu var: ya gerçek barış ya da savaşın daha da genişlemesi. Rusya’nın ikinci senaryo için her şeyi yaptığını ve Barış Zirvesi’ni engellemeye çalıştığını görüyoruz. Bu durumu anlayan ve Barış Zirvesi’nin gerçekten Rusya’yı barışa zorlaması için her şeyi yapan liderlere, her devlete teşekkür ediyorum. Bu kesinlikle mümkün. Tüm bunlar dünya liderlerinin ne kadar kararlı olduğuna ve her devletin gerçekten neyi tercih ettiğine bağlı: gerçek barışı mı yoksa mevcut durumu, yani savaşı mı” diye belirtti.
- Yolsuzluk suçlamaları nedeniyle Rus ordusunda tutuklamalar yaşanıyor
İngiltere istihbaratı, yolsuzlukla suçlanan Rusya Savunma Bakanlığı yetkililerinin tutuklanmasının ardından bu eğilimin devam edeceğini düşünüyor. Bu durum İngiltere Savunma Bakanlığı tarafından X sosyal ağında bildirildi.
23 Mayıs tarihinde, Rusya Federasyonu Genelkurmay Başkan Yardımcısı Korgeneral Vadim Şamarin’in özellikle yüksek miktarda rüşvet aldığı şüphesiyle gözaltına alındığına dair bir haber yayınlandı. Kendisi halihazırda Rusya Federasyonu Ceza Kanununun 290. Maddesinin 6. Bölümü uyarınca suçlanmaktadır.
Bu, yakın zamanda Rusya Savunma Bakanlığı’ndaki diğer üst düzey yetkililerin yolsuzluk şüphesiyle tutuklanmasının ardından gerçekleşti. Bu tür tutuklamalar, 12 Mayıs’ta Sergey Şoygu’nun Rusya Savunma Bakanı görevinden alınmasından sonra gerçekleşti.
Şamarin, 2021 yılından bu yana Rusya Savunma Bakanlığı’nın Iletişim Dairesi’ni yönetiyordu. Bu görevdeki seleflerinden biri olan Albay General Halil Arslanov da 2020 yılında yolsuzluk suçlamasıyla sorumlu tutulmuştu. İngiliz istihbaratı, “Yolsuzluk Rusya Savunma Bakanlığı’nda derin bir şekilde kök salmış durumda ve yeni tutuklamaların gerçekleştirilmesi oldukça muhtemel” diye düşünüyor.
Şamarin son zamanlarda gözaltına alınan dördüncü üst düzey yetkilidir. Önce Savunma Bakan Yardımcısı Timur Ivanov ve Savunma Bakanlığı Personel Dairesi Başkanı Yuri Kuznetsov yolsuzluk suçlamasıyla tutuklandı. Rus medyasında yer alan haberlere göre, Ivanov’un gözaltına alınmasının gerçek nedeni rüşvet değil, vatana ihanetle suçlanmasıydı.
Ardından 58. Ordu’nun eski Komutanı Ivan Popov tutuklandı. Popov geçen yıl işgalcilerin yüksek zayiatından şikayet ettikten sonra görevden alınmıştı. Kuznetsov’un görevden alınmasından bir gün önce Putin, uzun süredir Rusya Savunma Bakanı olan Sergey Şoygu’yu görevden aldı. Rusya Başbakan birinci yardımcısı Andrey Belousov Savunma Bakanlığı görevini devralacak. Şoygu ise Patruşev’in yerine Güvenlik Konseyi’ne sekreter olarak gönderildi.
- Putin’in son ‘barış’ çağrıları ne anlama geliyor?
Rusya tarafı, mevcut çatışma hattı boyunca askeri eylemleri durdurma konusunda müzakerelere hazır olduğunu belirtti.
Stratejik İletişim ve Bilgi Güvenliği Merkezi, Kremlin’in “müzakerelere hazırız” şeklindeki son iddialarının 15-16 Haziran tarihlerinde İsviçre’de düzenlenecek Barış Zirvesi’ni engelleme girişimi olduğunu bildiriyor.
Merkez, Rusya’nın girişimlerinin hiçbirinin inandırıcı olmadığını ve Moskova’nın 2022’de geniş çaplı askeri bir işgale hazırlanırken barış konusunda yalan söylediğini belirtiyor. Hiçbir şey Putin’in savaşı sürdürme niyetinde değişiklik olduğunu göstermiyor.
Kremlin’in “barış yanlısı” söylemi, Rus ordusunun özellikle Harkiv’de işlediği korkunç savaş suçlarının gölgesinde son derece alaycı geliyor. 27 Mayıs’ta Harkiv’de, şehre yönelik bir başka terörist saldırı nedeniyle yas günü ilan edildi. Epicentr adlı alışveriş merkezine yapılan saldırı sonucunda aralarında çocukların da bulunduğu en az 16 sivil hayatını kaybetti, 40’tan fazla kişi yaralandı. Rusya, Ukrayna’daki sivil hedeflere günlük olarak saldırı düzenlemeye devam ediyor.
Rusya’nın müzakere koşulları değişmedi. Ukrayna için kesinlikle kabul edilemezler. Ukrayna, Putin’e topraklarını vermeyecek ve dünyanın dikkatini dağıtıp yeni bir tırmanış dalgası hazırlamasına izin vermeyecek. Barışa ulaşmak küresel bir çaba gerektirir. Bu yüzden Ukrayna, küresel Barış Zirvesi topluyor.
Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, Rus propagandası ve bizzat Vladimir Putin’in Ukrayna’da “müzakere yapma isteği” ve “barış arzusu” konusunda ısrar ettiğini belirtiyor. Oysa Rusya’nın gerçek eylemleri, bu tür açıklamaların sadece saldırgan savaştan ve savaş suçlarından sorumluluğunu ortadan kaldırma çabası ve Rusların “barış yanlısı” olduğunu dünyaya inandırma girişimi olduğunu gösteriyor. Moskova’nın barışa ilişkin tüm açıklamaları sadece manipülasyon ve aldatmacadan ibarettir.
